"Door de pandemie heeft de taak van preventieadviseur een nieuwe dimensie gekregen"
Maart 2020: als gevolg van de coronapandemie gaat heel België over tot een nooit geziene lockdown. In grote bedrijven staan gebouwen volledig leeg en werkt haast iedereen noodgedwongen van thuis om de besmettingscijfers terug te dringen. De impact is voor sommige beroepen groter dan voor andere. We bekijken het voorbeeld van preventieadviseurs. Zij zijn het gewoon om ten dienste te staan van de medewerkers van een bedrijf. Ze staan centraal in de onderneming en gingen de uitdaging aan om verschillende aspecten van hun beroep te herdenken. Sophie Renaux en Hans Loeckx, preventieadviseurs bij AG, vertellen er meer over.
Op de tast de weg zoeken
"Preventieadviseur zijn betekent onder meer de werkgever adviseren op basis van de bestaande wetgeving rond welzijn op het werk," vertelt Sophie Renaux, hoofd van de interne preventiedienst van AG. Een onderdeel van onze functie dat compleet veranderde sinds het begin van de coronacrisis. Want de preventieadviseurs van AG konden alleen uitgaan van regelgeving die nog niet bestond en van hun eigen gezond verstand. Sophie getuigt: "We merkten meteen dat er meer verantwoordelijkheid op onze schouders terechtkwam. We moesten proactiever handelen en reageren dan we in 'normale' omstandigheden zouden doen. We gingen op zoek naar een evenwicht tussen de meest strikte toepassing van de aanbevelingen van de overheid en het aanvoelen in de onderneming." Heel snel (vanaf 12 maart 2020, n.v.d.r.) vroeg AG zijn medewerkers om allemaal van thuis te werken, gezien de gezondheidscrisis. Een beslissing die AG nam op basis van gezond verstand. Al vlug legde de overheid verplicht telewerk op.
Gedurende vele weken en maanden leerden de preventieadviseurs op een andere manier te werken, ook met teams waar ze voordien weinig contact mee hadden. Ze gaven advies over het beschermingsmateriaal in het kader van corona: "Handgels, maskers, ventilatie van de gebouwen, ... We namen alles onder de loep. Op een doordachte en snelle manier, ook al beschikten we niet altijd over alle informatie," vertelt Hans Loeckx. Tot slot waren de preventieadviseurs rechtstreeks betrokken bij de terugkeer naar kantoor en de hele praktische organisatie ervan: signalisatie, aanwezigheid van handgel, organisatie van eenrichtingsverkeer, richtlijnen voor de vergaderzalen en het bedrijfsrestaurant enzovoort.
Ergonomie thuis
Een van de aspecten van de job als preventieadviseur is advies geven over de aanpassing van de techniek, de arbeidsmiddelen en de werkomgeving aan het menselijk lichaam. "Er ontstond natuurlijk een heel nieuwe problematiek. Vroeger gaven we dit soort advies ter plaatse, in de kantoren. Maar zodra alle medewerkers van thuis uit werkten, moesten we creatief zijn. We bleven advies geven, maar dan via het interne sociale netwerk. Bijvoorbeeld over de positie van het scherm, de instelling van de stoel, verluchting, alternatief meubilair, ... We konden niet 'fysiek' ingrijpen, maar we wilden de collega's wel helpen om thuis in optimale omstandigheden te werken," legt Hans Loeckx uit. "Zo proactief mogelijk zijn met de middelen die we op dat moment hadden, door prioriteiten te bepalen in de info die we kregen."
Psychologische ondersteuning
Na de crisisfase van de eerste lockdown, tot juni 2020, hebben de preventieadviseurs de volgorde van hun prioritaire taken herbekeken. Sophie Renaux: "Op dat moment zagen we een toename in twee aspecten van onze job: ergonomie – wat al sinds maart het geval was en waar we heel hard op inzetten – en psychosociale hulp, meer in een noodcontext". In samenwerking met de medische dienst en HR hebben de preventieadviseurs verschillende initiatieven genomen, zoals een bericht aan alle medewerkers om hen eraan te herinneren dat zij een beroep konden doen op een hele reeks hulpverleners als ze het moeilijk hadden. Daarnaast waren er ook telefonische contacten (zogenaamde 'care calls') met collega's met jonge kinderen die van thuis werkten. We spoorden de managers ook aan om aandacht te hebben voor medewerkers die het lastig hadden.
Job met toekomst?
Op de vraag of de crisis en de pandemie hun werk hebben veranderd, antwoorden Sophie en Hans in koor: "Absoluut. Wat ergonomie betreft, is er veel veranderd en is het accent verschoven naar de mate van verantwoordelijkheid van de werkgever, die moet weten hoe ver hij kan gaan met zijn advies en tools als werknemers van thuis werken," legt Hans Loeckx uit. "Deze pandemie heeft ons heel wat kopzorgen bezorgd, en verantwoordelijkheden die we niet meteen hadden verwacht. Daarnaast kregen we veel vertrouwen door het advies dat we aan de werkgever gaven en de manier waarop we dat communiceerden, zonder wettelijk kader," voegt Sophie Renaux eraan toe.
Preventieadviseurs werken ook nauw mee aan de nieuwe organisatie van het werk waarop alle ondernemingen zich voorbereiden. Ze wachten zeker niet op het einde van de crisis om zich voor te bereiden op de uitdagingen die zeker nog zullen volgen: "We gaan het hele netwerk van veiligheidsploegleden (eerstehulpverleners en brandbestrijdingsdienst van de onderneming) moeten herzien en reorganiseren in een context van meer telewerk bijvoorbeeld. Daarnaast gaan we ook de risicoanalyses en het business continuity plan (BCP) aanpassen naargelang wat goed (of slecht) heeft gewerkt tijdens de coronacrisis," besluit Sophie Renaux. Kortom, een beroep dat sterk gereglementeerd is, maar veel afwisseling biedt en raakvlakken heeft met vele terreinen in het leven van een onderneming en haar medewerkers.
