Innovatie 26/02/2021

Samen met sociale organisaties, overheidsinstanties en de bedrijfswereld, gaat AG de strijd aan tegen digitale uitsluiting


 

40 % van onze bevolking is kwetsbaar voor de toenemende digitalisering van de samenleving. Dat is te wijten aan enerzijds beperkte digitale vaardigheden en anderzijds een gebrek aan digitale uitrusting. Een situatie die op termijn onhoudbaar is. AG besloot vorig jaar deel te nemen aan het initiatief ‘Digital Inclusion Ecosystem’ van BNP Paribas Fortis en Co.Station om digitale uitsluiting tegen te gaan. Het initiatief bracht 12 bedrijven, 5 sociale organisaties en 7 overheidsorganisaties samen die de afgelopen maanden nauw hebben samengewerkt en vandaag de eerste 6 concrete oplossingen voorstellen om de digitale kloof te dichten.

In onze moderne maatschappij is digitalisering alomtegenwoordig. Of het nu gaat om het maken van een doktersafspraak, het aanvragen van tijdelijke werkloosheid, het inschrijven van kinderen op school, online les volgen of de aanvraag van een attest bij de gemeente. Steeds vaker gebeuren deze dingen uitsluitend online. Toch beschikt niet iedereen over de nodige vaardigheden en apparaten om deze taken uit te voeren. Bovendien treft de digitale kloof bepaalde groepen meer dan andere.  
 

Heidi Delobelle, CEO van AG :
"De coronacrisis heeft ons verplicht om digitale inclusie nog hoger op de agenda te zetten. Door samen te werken met bedrijven uit verschillende sectoren, lokale besturen, beleidsmakers en hulporganisaties kunnen we efficiënt en maatschappijbreed inzetten op digitale inclusie." 

 

Digitale ongeletterdheid


De groepen die het meest getroffen zijn door de digitale kloof zijn mensen in armoede, laaggeletterden, senioren, jongeren en mensen met een beperking.

In België heeft maar liefst 1 gezin op 10 geen internetverbinding thuis. Bij gezinnen met een laag inkomen stijgt dat cijfer zelfs tot 3 op 10. Het gebrek aan toegang tot digitale middelen is een van de belangrijkste oorzaken van de digitale kloof.

Een tweede oorzaak is het gebrek aan digitale vaardigheden. Niet minder dan 40% van de Belgen loopt het risico op digitale uitsluiting doordat ze geen toegang hebben tot digitale middelen of doordat ze over te weinig digitale vaardigheden beschikken.

Een derde oorzaak is digitale stress. Mensen die in staat zijn om digitale tools te gebruiken, kiezen er soms voor om dit niet te doen om diverse redenen. De technologie evolueert soms zo snel dat heel wat mensen niet kunnen volgen. Vaak is er ook ongerustheid over privacy en veiligheid online, of zijn apps en websites niet voldoende gebruiksvriendelijk.


Digital Inclusion Ecosystem


In november 2020 lanceerde BNP Paribas Fortis, met operationele ondersteuning van Co.Station, het Digital Inclusion Ecosystem. Het initiatief brengt mensen van verschillende sectoren en achtergronden samen om de digitale kloof te dichten door digitale inclusie op de agenda te zetten, een netwerk uit te bouwen om rond deze problematiek te werken en een aantal kant-en-klare oplossingen uit te werken die zowel op korte als op lange termijn een positieve impact hebben.

Het ecosysteem bestaat uit volgende deelnemers:  
 
Voor de bedrijfswereld: AG ; BNP Paribas Fortis ; Colruyt Group ; Deloitte ; DigitalForYouth.be ; DNS Belgium ; De Watergroep ; IBM ; itsme® ; Microsoft ; Proximus ; VRT
Voor de sociale organisaties: Beego ; Close the Gap ; Hobo ; Maks ; Mediawijs
Voor de federale en gewestelijke overheden en administraties: Actiris ; Agence du Numérique ; Agentschap Opgroeien ; Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest; FOD Beleid & Ondersteuning (BOSA)  ; FOD Financiën ; Wallonie Service Public
 
De deelnemers laten zich bijstaan door experten met diverse achtergronden: 
 
Voor de academische wereld: UCLL ; UCLouvain ; VUB 
Voor de bedrijfswereld: 3 Step IT ; Anysurfer ; BNP Paribas Leasing Solutions
Voor de sociale organisaties: Centrum Kauwenberg ; Digidak ; Eleven Ways ; Koning Boudewijnstichting ; Link in de Kabel ; Lire et Ecrire ; Vlaamse Ouderenraad ; Wablieft ; We Tech Care 
Voor de federale en gewestelijke overheden: District09 ; EPN De Wallonie


Na een periode van ideeën uitwisselen en uitwerken is het nu tijd om naar de implementatiefase te gaan. In de aanloop naar deze tweede fase is het mogelijk voor andere organisaties om zich bij het ecosysteem aan te sluiten.  


6 oplossingen om de digitale kloof te dichten


Het Digital Inclusion Ecosystem stelt al meteen zes concrete oplossingen voor om digitale uitsluiting tegen te gaan.
 
  1. Bewustmakingscampagne

De eerste oplossing gaat over het prominent op de agenda zetten van het probleem van digitale uitsluiting. Voor veel mensen is het niet duidelijk hoe groot de digitale kloof is en welke groepen daardoor geraakt worden. De partijen werken daarom aan een bewustmakingscampagne voor bedrijven, overheden en individuen. Bedrijven zouden bijvoorbeeld bepaalde processen kunnen aanpassen zodat klanten zonder digitale toegang of vaardigheden niet uitgesloten worden. Overheden kunnen dan weer nadenken over de vereenvoudiging van hun digitale diensten.
 
De bewustmakingscampagne zal ook een mobilisatieluik omvatten, waarbij fondsen ingezameld kunnen worden om sociale organisaties die werken rond digitale inclusie financieel te ondersteunen.
 
De doelgroep van de campagne is divers. Er komt een mediacampagne die de brede bevolking wil bereiken, maar er worden ook specifieke kanalen en boodschappen voor de bedrijfswereld en het middenveld gedefinieerd.
 
  1. Versterken van bestaande initiatieven

Ten tweede beseffen de deelnemers van het initiatief heel goed dat er al veel initiatieven bestaan rond digitale inclusie. Het is dan ook opportuun om in de eerste plaats die projecten te versterken.
 
Verenigingen die zich ontfermen over kwetsbare mensen met een beperkte digitale toegang of kennis komen vaak financiële middelen te kort en beschikken over weinig materiaal en vrijwilligers. Om dat probleem te verhelpen, zou een platform of tool gecreëerd kunnen worden om deze organisaties te ondersteunen en verder te laten ontwikkelen.
 
Dat platform wordt een samenwerking tussen de overheid, sociale organisaties en bedrijven. Het zou een middel worden om organisaties en verenigingen samen te brengen om elkaar te ondersteunen, ervaringen te delen en in dialoog te gaan met elkaar. De leden kunnen er terecht voor hulp en advies voor hun vragen zoals het vinden van de juiste training of vrijwilligers, of van partners in de digitale-inclusieketen.
 
  1. Een mobiele oplossing voor moeilijk te bereiken doelgroepen

Bestaande organisaties die werken rond digitale inclusie hebben soms moeilijkheden om een groot deel van hun doelgroep te bereiken. Dat zorgt ervoor dat er een deel van de bevolking slechts passief deelneemt aan een digitaliserende samenleving. Diverse factoren spelen daarbij een rol zoals: angst voor het onbekende, een gebrek aan kennis over het hulpaanbod en een beperkte mobiliteit. Sommigen zien ook de meerwaarde van digitalisering niet in.
 
Om die groep zo goed mogelijk te bereiken, moet het aanbod zelf naar hen toe gaan. Echter, de organisaties die zich nu reeds inzetten om mensen digitale basisvaardigheden bij te brengen, zijn beperkt in hun capaciteit. Met de mobiele oplossing die het ecosysteem voorstelt, wordt het voor die organisaties gemakkelijker om deze doelgroep te bereiken.
 
Concreet stelt het Digital Inclusion Ecosystem een gemakkelijk te transporteren box voor die hardware, een internetverbinding en oplaadmogelijkheden bevat. Daarbovenop krijgt de organisatie een vervoersmiddel op maat zodat ze hun doelgroep beter kunnen bereiken. Dat kan gaan van een bakfiets in een stad tot een kleine bestelwagen voor afgelegen dorpskernen. Alles hangt af van waar de organisatie voornamelijk actief is. Organisaties kunnen het mobiele aanbod enerzijds gebruiken voor het uitbreiden van hun dagelijkse aanbod naar de meest onbereikbare personen maar anderzijds omtijdens evenementen die ze organiseren hun doelpubliek warm te maken.
 
  1. Een lokaal toegangspunt voor iedereen

In elke gemeente bestaat er al een contactpunt waar gebruikgemaakt kan worden van computers, bijvoorbeeld in openbare bibliotheken. Mensen zonder digitale vaardigheden kunnen er terecht om te worden geholpen bij computerzaken, digitale competenties aan te leren of om eenvoudige vragen te stellen. Vaak zijn die contactpunten echter onvoldoende bekend bij het publiek.
 
Er bestaan bovendien al heel wat lokale initiatieven ter bevordering van digitale inclusie. Denk aan sociale organisaties, die vaak opleidingen rond computervaardigheden aanbieden en die bovendien over een uitgebreid vrijwilligersnetwerk beschikken. Ook bedrijven zijn dikwijls bereid om tijd, materiaal of geld te investeren in de digitale inclusie van de lokale gemeenschap. Ten slotte zijn de lokale overheden het best geplaatst om de verschillende problemen rond de digitale kloof in hun gemeenschap te onderkennen.
 
Om die redenen stelt het ecosysteem een oplossing voor die uit twee luiken bestaat:
 
Ten eerste wil het de functie creëren van een lokale verantwoordelijke voor digitale inclusie. Die persoon komt idealiter uit de lokale administratie of het verenigingsleven en moet een lokaal ecosysteem op touw zetten in samenwerking met de lokale autoriteiten. Dat ecosysteem is een samenvoeging van alle bestaande en toekomstige initiatieven rond digitale inclusie. De verantwoordelijke is het centrale aanspreekpunt en zorgt voor dynamiek en visibiliteit rond het thema. Zo worden de lokale bevolking, de hulporganisaties, de lokale overheid en het lokale bedrijfsleven met elkaar verbonden.
 
Ten tweede dient er, in aanvulling op het eerste luik, een loket te komen dat makkelijk toegankelijk is in een openbare ruimte, zoals bijvoorbeeld in een supermarkt of in het gemeentehuis. Vrijwilligers uit de verschillende organisaties in het ecosysteem zullen het loket bemannen. Zij beantwoorden vragen rond het gebruik van digitale middelen en wijzen de doelgroep de weg naar de verschillende bestaande initiatieven rond digitale inclusie.
 
  1. Digitale-inclusie-index

Het Digital Inclusion Ecosystem wil publieke en private organisaties met digitale diensten helpen om digitaal inclusiever te worden. Daarom zal het een index ontwikkelen die het voor die organisaties mogelijk maakt om in te schatten hoe digitaal inclusief ze zijn, en die hen aanmoedigt om hun processen en tools beter af te stemmen op digitaal kwetsbare mensen. 
 
De index zal nagaan in welke mate een bedrijf digitaal toegankelijk is, bijvoorbeeld via een website, mobiele applicaties, een digitale helpdesk of een callcenter. De voordelen daarvan zijn veelvuldig: de index laat toe om richtlijnen en een ontwikkelingsplan op te stellen voor de organisatie, een ‘label’ kan aangevraagd worden om te bewijzen hoe digitaal inclusief de organisatie is en gebruikers krijgen bovendien een zicht op het digitale-inclusieniveau van de organisatie. Via een jaarlijkse award worden de beste prestaties beloond.
 
  1. Bijwerken van digitale vaardigheiden op een geautomatiseerde en eenvoudige manier

Personen met zwakke digitale vaardigheden worden vaak gehinderd door stigmatisering en schaamte enerzijds, en het gebrek aan oplossingen anderzijds. Het aanbod aan oplossingen is ontoereikend en vaak ook duur.
 
De oplossing die het ecosysteem voorstelt, bestaat uit drie stappen:
 
Ten eerste wil het een televisiekanaal gebruiken om mensen te bereiken die momenteel nog niet of heel beperkt online zijn. Daarmee wil het hen tonen hoe ze de eerste stappen kunnen zetten naar het gebruik van digitale middelen. Ze zullen er ook worden opgeroepen om een bezoek te brengen aan de website.
 
Dat is meteen ook de tweede stap. De website richt zich op de digitaal zwakke persoon en moet dus zeer toegankelijk en eenvoudig te gebruiken zijn. Voor de derde stap vult de gebruiker een postcode in, en krijgt zo een overzicht van de verschillende digitale oplossingen in de buurt.
 
Deze oplossing richt zich tot de digitaal zwakkeren die ervoor openstaan om bij te leren, maar ook tot hun ambassadeurs. Dat zijn bijvoorbeeld kleinkinderen die hun grootouders mee op sleeptouw nemen of begeleiders van woonzorgcentra.
______________________________________________________
Noot: De cijfergegevens in dit persbericht zijn gebaseerd op de ‘Barometer Digitale Inclusie 2020’ van de Koning Boudewijnstichting 
     
Foto’s
  • digitale inclusievisual newsroom-png