Ok, boomer. Zal er nog een wettelijk pensioen zijn voor de millennial?
Ongeveer de helft van de millennials* vreest later niet op een wettelijk pensioen te kunnen rekenen. Dat blijkt uit een studie van VBO, het Verbond van Belgische Ondernemingen, die enkele maanden geleden werd gepubliceerd. Nu er steeds meer babyboomers** hun carrière afronden, lijkt vooral de betaalbaarheid van het wettelijk pensioen de grootste bezorgdheid van millennials. Als een steeds groter deel van de bevolking er niet op rekent zelf een deftig pensioen te kunnen genieten, werpt dat een zware hypotheek op de solidariteit tussen generaties en dus de toekomst van het hele pensioenstelsel. Dringend tijd dus om het pensioenstelsel toekomstbestendiger te maken voor eigen én toekomstige generaties. Op dit ogenblik heeft de overheid natuurlijk andere prioriteiten, maar een goed evenwicht zoeken tussen de 1ste pijler (het wettelijk pensioen), de 2de pijler (bedrijfsgebonden pensioenopbouw) en 3de pijler (individuele pensioenopbouw), biedt daarbij de grootste opportuniteiten. Op voorwaarde dat alle betrokken partijen zich daarvoor inzetten.
Kan een generatieconflict het pensioenstelsel ondermijnen?
De vergrijzing dreigt de komende jaren nog meer het evenwicht te verstoren tussen een steeds kleiner wordende actieve bevolking, die de wettelijke pensioenen betaalt, en een aangroeiende groep gepensioneerden waar de komende jaren steeds meer babyboomers toe zullen behoren. En dit terwijl de Belgische pensioenen nu al tot de laagste van Europa behoren. Op lange termijn zal dat het solidariteitsmechanisme van het pensioenstelsel onhoudbaar maken. Dat is de redenering van veel millennials.
Het wettelijke pensioen is immers gebouwd op de solidariteit tussen generaties. Een solidariteit uit welbegrepen eigenbelang weliswaar, dat enkel standhoudt omdat de jongere generaties erop rekenen dat ook zij ooit van het systeem kunnen genieten. Als de jongere generaties niet meer geloven dat ook zij daar ooit baat bij hebben, kan dat het systeem ondermijnen.
Stijgende levensverwachting en evolutie op de arbeidsmarkt zet pensioenstelsel onder druk
De huidige realiteit strookt steeds minder met de assumpties waarop het huidige pensioenstelsel is gebaseerd. Technologische en medische vooruitgang zorgen ervoor dat de levensverwachting steeds meer stijgt. De arbeidsmarkt, vooral deze waarin millennials vertoeven, maakt drastische veranderingen mee. Jobhoppen wordt meer norm dan uitzondering. Allemaal elementen om een pensioenstelsel in vraag te stellen dat vooral gericht is op solidariteitsmechanismen en voorspelbare carrièrepaden.
Financiële efficiëntie als cruciale voorwaarde
Het pensioenstelsel moet toekomstbestendiger worden om zo de solidariteit tussen generaties te verlichten. Daarbij is het belangrijk om naast een sterke 1ste pijler ook de 2de en 3de pijler verder te ontwikkelen. Eén van de doelstellingen van het regeerakkoord is bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat elke werknemer via zijn werkgever gedekt kan worden door een aanvullend pensioenplan (2de pijler), dat een bijdrage van minstens 3% van het brutoloon omvat.
Het aspect van kapitalisatie, het zelf opbouwen van een eigen spaarpot voor de oude dag, kan het wettelijk pensioen ondersteunen en het vertrouwen van de jongere generatie versterken. Financiële efficiëntie is daarbij een cruciale voorwaarde. Het pensioenstelsel kan met andere woorden enkel toekomstbestendig zijn als het systeem met zo laag mogelijke bijdragen zo hoog mogelijke uitkeringen financiert. Een efficiëntieslag die enkel kan worden verwezenlijkt als alle betrokken partijen in alle openheid het huidige systeem evalueren op sterktes en zwaktes.
De Centennials: de podcast van AG en Evi Hanssen die de generatiekloof tussen millennials en boomers pijnlijk blootlegt
Als er 2 generaties zijn die zich momenteel zo erg van elkaar afzetten, dan zijn dat wel de boomers en millennials. Evi Hanssen lanceert vandaag samen met AG een reeks podcasts waarin ze om de twee weken in een totaal van 4 afleveringen beide generaties met elkaar confronteert. Wat vinden zij ervan dat ze misschien later 100 worden? Hoe denken zij hun oude dag te spenderen? Al snel blijkt pensioen de rode draad in de gesprekken. En dat met de nodige clichés: de generatie die een sabbatjaar neemt om de wereld te zien, zich in Hotel Mama installeert om te sparen en uiteindelijk een hoeve verbouwt met een lening tegen 1,1% interest gaat straks moeten opdraaien voor het pensioen van de generatie die te weinig heeft gewerkt, te weinig belastingen betaalde en te veel uitgaf. Pittige discussies dus met een kritische blik op het pensioenstelsel en een zoektocht naar financiële gemoedsrust tot de 100.
De reeks ‘De Centennials’ is ontstaan uit een partnerschap tussen AG en DPG Media.
*generatie geboren tussen 1981 en 1996 **generatie geboren tussen 1945 en 1960
